Ο Μαραθώνιος Δρόμος είναι αγώνας αντοχής δρόμου κάλυψης επίσημης απόστασης 42,195 χιλιομέτρων (26,229 μίλια), που περιλαμβάνεται στα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα.
Ο αγώνας ονομάζεται έτσι από την ιστορική διαδρομή του Αθηναίου στρατιώτη ημεροδρόμου Φειδιππίδη που μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ) έτρεξε από το πεδίο της μάχης στην Αθήνα για να μεταφέρει τα νικητήρια νέα με τη λέξη «νενικήκαμεν».
Η ιστορική ακρίβεια αυτού του γεγονότος επιβεβαιώνεται από τον Φιλόστρατο, που αναφέρεται στο θεσμό των στρατιωτών ημεροδρόμων αγγελιαφόρων, τον Ηρόδοτο, τον Πλούταρχο και τον Λουκιανό.
Ο Μαραθώνιος προέρχεται από την ιστορία ενός Έλληνα αγγελιοφόρου. Σύμφωνα με αυτή, ο Μιλτιάδης αμέσως μετά την περίφημη εκείνη μάχη απέστειλε τον Φειδιππίδη, που θεωρούνταν ο ταχύτερος τότε ημεροδρόμος του αθηναϊκού στρατού, από το πεδίο του Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη κατά των Περσών.
Λέγεται ότι έτρεξε όλη την απόσταση χωρίς διακοπή και μπήκε στην Συνέλευση της Βουλής, όπου αναφώνησε "Νενικήκαμεν" (νικήσαμε) πριν καταρρεύσει και πεθάνει.
Η ιστορία του Φειδιππίδη
Συχνά η προσωπικότητα του Φειδιππίδη ταυτίζεται με τον στρατιώτη ο οποίος, σύμφωνα με τον τότε θεσμό, μετά το πέρας της μάχης έτρεξε πάνοπλος ως την πόλη της Αθήνας καλύπτοντας σε μερικές ώρες την απόσταση των 40 χιλιομέτρων και όταν έφθασε αναφώνησε «Χαίρετε! Νενικήκαμεν!». Στην πραγματικότητα όμως το όνομα του στρατιώτη αυτού παραμένει άγνωστο.
Η ιστορία της πορείας από το Μαραθώνα στην Αθήνα εμφανίζεται αρχικά στον Πλούταρχο στη «στην Δόξα της Αθήνας» του 1ου αιώνα π.χ που αναφέρει την χαμένη εργασία του Ηρακλείδη Ποντικού. Αυτός δίνει το όνομα του δρομέα ως είτε Θέρσιπος ή Ευκλής. Ο Λουκιανός (2ος αιώνας π.X.) επίσης δίνει την ιστορία αλλά ονομάζει το δρομέα Φειλιππίδη (εκ παραφθοράς του ονόματος Φειδιππίδη). Η ιστορική ακρίβεια ίσως του ονόματος δεν είναι εξακριβωμένη.
Ο Ηρόδοτος, η κύρια πηγή για τους ελληνο-περσικούς πολέμους, αναφέρει τον Φειδιππίδη ως τον αγγελιοφόρο που έτρεξε από την Αθήνα στη Σπάρτη ζητώντας βοήθεια, και έτρεξε έπειτα πίσω, μια απόσταση άνω των 240 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με τον «πατέρα της Ιστορίας», η απάντηση των Σπαρτιατών υπήρξε αποκαρδιωτική, λόγω αυστηρού εθίμου. Σε μερικά χειρόγραφα το όνομα του δρομέα μεταξύ της Αθήνας και Σπάρτης δίνεται ως Φειλιππίδης.
Ο Ηρόδοτος δεν κάνει καμία αναφορά για κανένα αγγελιοφόρο που στέλνεται από το Μαραθώνα στην Αθήνα. Αναφέρει ότι το κύριο μέρος του αθηναϊκού στρατού, που έχει αγωνίστηκε ήδη και κέρδισε την εξαντλητική μάχη, φοβάται μια ναυτική επιδρομή από τον Περσικό στόλο ενάντια σε μια ανυπεράσπιστη Αθήνα, και βάδισε γρήγορα πίσω από τη μάχη στην Αθήνα, φθάνοντας την ίδια μέρα.
Η ιστορική διαδρομή
Μεταξύ του Μαραθώνα και της Αθήνας υπάρχει η Πεντέλη, έτσι αυτό σημαίνει ότι, εάν ο Φειδιππίδης έκανε πραγματικά το διάσημο τρέξιμό του μετά από τη μάχη, έπρεπε να τρέξει γύρω από το βουνό. Η προφανέστερη διαδρομή ταιριάζει σχεδόν ακριβώς με τη σύγχρονη εθνική οδό Μαραθώνα-Αθήνας, που ακολουθεί την εθνική οδό προς τα νότια από τον κόλπο Μαραθώνα και κατά μήκος της ακτής, κατόπιν ένας ομαλός αλλά παρατεταμένος ανήφορος δυτικά προς την ανατολική προσέγγιση στην Αθήνα, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης, και έπειτα κατηφορικά προς την Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι περίπου 42 χιλιόμετρα και καθορίζει τα πρότυπα για την απόσταση. Εντούτοις υπάρχει μια άλλη θεωρία, ότι ο Φειδιππίδης είχε ακολουθήσει μια άλλη διαδρομή: μια δυτική ανάβαση κατά μήκος των ανατολικών και βόρειων προπόδων της Πεντέλης, στο πέρασμα Διόνυσος, και έπειτα μια ευθεία νότια πορεία προς τα κάτω στην Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι αρκετά μικρότερη, περίπου 35 χιλιόμετρα, αλλά είναι πολύ απότομη.
Γέννηση του Μαραθωνίου
Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε ως άθλημα «μαραθώνιος δρόμος», αλλά και ούτε είχε θεσμοθετηθεί κάτι παρόμοιο. Όταν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν πραγματικότητα στο τέλος του 19ου αιώνα, οι ιδρυτές και οι διοργανωτές έψαχναν ένα μεγάλο γεγονός, που να υπενθυμίζει την αρχαία δόξα της Ελλάδας. Η ιδέα της οργάνωσης του αγώνα του μαραθωνίου προήλθε από τον Γάλλο γλωσσολόγο και ελληνιστή Μισέλ Μπρεάλ (Michel Bréal), ο οποίος πρότεινε κατά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα «την επανάληψη του διάσημου εκείνου δρόμου που εξετέλεσε ο στρατιώτης του Μαραθώνος». Μάλιστα λέγεται για τον Μπρεάλ, πως αν και είχε ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων με θέματα από την Ελληνική Μυθολογία και την αρχαία ελληνική ιστορία, αρχικά όταν έκανε την παραπάνω πρόταση δεν γνώριζε πόση ήταν στην πραγματικότητα η απόσταση αυτή. Όταν όμως ενημερώθηκε ότι αυτή ήταν περίπου 40 χλμ. προσπάθησε να υπαναχωρήσει πλην όμως ήταν αργά, καθώς το αγώνισμα είχε ήδη συμπεριληφθεί στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων και είχε σταλεί σε διάφορες χώρες. Τελικά προσφέρθηκε να αθλοθετήσει ο ίδιος το νέο αυτό αγώνισμα, για το οποίο και ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ αθλοθέτησε κύπελλο.
Αυτή η ιδέα υποστηρίχθηκε και από τον Πιερ ντε Κουμπερτέν (Pierre de Coubertin), τον ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς επίσης και τους Έλληνες. Ο νικητής του πρώτου ολυμπιακού μαραθωνίου το 1896 (μόνο για άνδρες) ήταν ο Σπύρος Λούης, ένας Έλληνας μεταφορέας νερού.
Νίκησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες με χρόνο 2 ώρες 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Ο μαραθώνιος των γυναικών εισήχθη στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 (Λος Άντζελες, ΗΠΑ) και κερδήθηκε από την Joan Benoit των Ηνωμένων Πολιτειών με χρόνο 2 ωρών 24 λεπτά και 52 δευτερόλεπτα.
Έχει γίνει παράδοση ο μαραθώνιος των ανδρών να είναι το τελευταίο αγώνισμα με τερματισμό στο Ολυμπιακό Στάδιο, και συχνά ώρες αργότερα, η τελετή λήξης. Ο μαραθώνιος των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 αναβίωσε στην παραδοσιακή διαδρομή από τον Μαραθώνα στην Αθήνα που τερματίζει στο Παναθηναϊκό στάδιο.
Το μοναδικό Παναθηναϊκό Στάδιο
Ο ασυναγώνιστος περιηγητής Παυσανίας μιλάει για το θαύμα του πεντελικού μαρμάρου και ο σπουδαιότερος των αρχαίων συγγραφέων, ως προς την άθληση, Φιλόστρατος το θεωρεί «έργον υπέρ πάντα τα θαύματα».
Ο θαυμασμός κληροδοτήθηκε ως τα σήμερα γι’ αυτό το «Λευκόν όνειρον» που μας θυμίζει σε ένα κείμενό του ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΤΕΦΑΑ) και ιστορικός του Αθλητισμού Θ. Γιαννάκης.
Αλλά μέσα από όλα αυτά τα αθλήματα και τα αγωνίσματα όπου Ελληνες έχουν στεφανωθεί με τον κότινο των ολυμπιακών, πανευρωπαϊκών και βαλκανικών επιτυχιών, το αγώνισμα που ιδιαίτερα έχει συνδεθεί με το Παναθηναϊκό Στάδιο είναι ο μαραθώνιος.
Το λευκό μάρμαρο μόλις έχει φθάσει σε μεγάλους όγκους από τα λατομεία της Πεντέλης και περιμένει τους εργάτες να πιάσουν δουλειά. Το χωμάτινο εργοτάξιο της φωτογραφίας σε λίγο δεν θα υπάρχει και στη θέση θα έχει οικοδομηθεί ένα λαμπρό μνημείο. Το «Καλλιμάρμαρο»….
Στις 6 Απριλίου του 1896, έγινε η έναρξη των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στο Καλλιμάρμαρο στάδιο της Αθήνας! Η νεώτερη αναμόρφωση του σταδίου έγινε όταν το 1894 αποφασίστηκε η τέλεση των πρώτων διεθνών σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.
Η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων προγραμμάτισε την αναμαρμάρωση του αρχαίου Σταδίου με δωρεά από τον Γεώργιο Αβέρωφ, ύψους 1.000.000 δραχμών.
Τότε βγήκε ή φράση: ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο. Το σχέδιο ανακατασκευής ανατέθηκε στον Αναστάσιο Μεταξά, ο οποίος ακολούθησε «πιστά» το σχέδιο του αρχαίου μνημείου του Ηρώδη. Χρησιμοποιήθηκε λευκό πεντελικό μάρμαρο, στο οποίο οφείλει και την ονομασία «Καλλιμάρμαρο» και η χωρητικότητα του ξεπερνούσε τους 60.000 θεατές….
Στοά Παναθηναϊκού Σταδίου «η τρύπα της μοίρας». Αυτό που κάποτε οι Αθηναίοι ονόμαζαν «Καμαρότρυπα» είναι μια θολωτή στοά στην ανατολική πλευρά του ημικυκλίου του Παναθηναϊκού Σταδίου που σήμερα οδηγεί στο Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώνων και στα αποδυτήρια των αθλητών τα οποία βρίσκονται πλάι στην οδό Αρχιμήδους.
Στην αρχαιότητα, από αυτό το υπόγειο πέρασμα έμπαιναν στο στάδιο τα ζώα που προορίζονταν για θυσία αλλά και οι διαγωνιζόμενοι αθλητές και οι κριτές, ανάλογα με το αν το στάδιο χρησίμευε για πομπές προς τιμήν των θεών ή για τέλεση αγωνισμάτων. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, από κει εισέρχονταν τα ζώα και οι μονομάχοι που πρωταγωνιστούσαν στα βάρβαρα θεάματα, τους αιματηρούς διαγωνισμούς και τις θηριομαχίες.
Τα επόμενα χρόνια ήταν ο ιδιωτικός δρόμος απ’ όπου έμπαιναν στο στάδιο οι άρχοντες των αγώνων, οι ειρηνοδίκες και οι ιερείς, μόλις τακτοποιούνταν στις θέσεις τους οι θεατές. Ωστόσο, μόλις ο Θεοδόσιος Α’ απαγόρευσε να γίνονται στο στάδιο αγώνες, το Καλλιμάρμαρο καταστράφηκε ολοσχερώς κι έχασε τη μαρμάρινη επένδυσή του (που χρησιμοποιήθηκε για κατασκευαστούν νεότερα κτίρια).
Σταδιακά επιχωματώθηκε αφήνοντας ένα κενό ανάμεσα σε δύο λόφους, μέχρι που ο Γερμανός αρχιτέκτονας ERNST ZILLER άρχισε τις ανασκαφές το 1869. Τότε ξεκίνησε η αποκατάσταση του σταδίου και αποκαλύφθηκε και το στόμιο της «σπηλιάς», μιας διαμπερούς στοάς με μήκος 57 μέτρα και πλάτος 4.
Η τρύπα της μοίρας (είσοδος) το 1895 (πριν κατασκευαστεί το σημερινό στάδιο) Κατά τη διάρκεια των χρόνων που μεσολάβησαν από τη ρωμαϊκή περίοδο μέχρι και τις ανασκαφές του Τσίλερ η πρωταρχική χρήση της σήραγγας ξεχάστηκε και ο χώρος συνδέθηκε με δεισιδαιμονίες κάθε είδους.
Οι Αθηναίοι πίστεψαν ότι εκεί εισέβαλαν και εγκαταστάθηκαν οι τρεις Μοίρες και άλλα πλάσματα του υπερφυσικού βασιλείου και για χρόνια γίνονταν εκεί τα «μαντολόγια», μαγικές τελετουργίες και προσφορές κυρίως από γυναίκες, για να έχουν τη βοήθεια των αόρατων δυνάμεων.
Ο Ερνέστος Τσίλλερ έκανε την πρώτη ανασκαφή (1869-1870) αποκαλύπτοντας μεταξύ άλλων και ένα αμφιθέατρο της Ρωμαϊκής Εποχής όπου ελάμβαναν χώρα μονομαχίες, θηριομαχίες και άλλα θεάματα.
Η υπόγεια σήραγγα ονομάστηκε «Τρύπα της Μοίρας», «Καμαρότρυπα» αλλά και «Τρύπιο Λιθάρι» και μέσα στα βαθιά μεσάνυχτα συναθροίζονταν εκεί γερόντισσες των Αθηνών, οι «μάγισσες», για να εξασκήσουν την απόκρυφη τέχνη τους.
Αφού επικαλούνταν τις Μοίρες και ζητούσαν να έχει μια γυναίκα ευτυχισμένο γάμο, να επιστρέψει ο σύζυγός της, να καταφέρει να κάνει ένα παιδί ή να είναι υγιές αυτό που έχει, άφηναν αφιερώματα για να εξευμενίσουν τα πονηρά πνεύματα: τεμάχια από ράκη διαφόρων χρωμάτων, σπασμένα γυαλιά, αλεύρι, μέλι, αμύγδαλα, ξερά μπιζέλια, νομίσματα δεμένα με κόκκινη κλωστή μέσα σε κεντημένα μαντίλια.
Ο Ιταλός ζωγράφος SIMONE POMARDI που περιηγήθηκε στην Ελλάδα μαζί με τον Άγγλο EDWARD DODWELL από το 1804 μέχρι το 1806 αναφέρει ότι : «οι παρευρισκόμενες, χωρίς φόβο, έκαναν τις κατάλληλες προσφορές και ύστερα έστηναν χορό γυμνές, πιασμένες χέρι-χέρι γύρω από μία μεγάλη φωτιά που φώτιζε το μεγαλύτερο μέρος της σπηλιάς. Προς διαφύλαξη της μυστικότητας της ιεροπραξίας, οι δύο είσοδοι της σπηλιάς φυλάσσονταν από δύο ηλικιωμένα μέλη της ομάδας, τα οποία ειδοποιούσαν στην περίπτωση που εμφανιζόταν κάποιος περαστικός»
Παρά τις συνεχείς ανακατασκευές του σταδίου, η συγκεκριμένη στοά είναι το μοναδικό κομμάτι του αρχαίου σταδίου που διατηρείται μέχρι σήμερα. ‘Ηταν διακοσμημένο από μαρμάρινα και χρυσά αγάλματα και δωρικούς κίονες….
Η είσοδος του Παναθηναϊκού Σταδίου με τα προπύλαια, τον Ιλισό και το Πανόραμα Θων. Το Πανόραμα ανεγέρθηκε το 1895 και κατεδαφίστηκε το 1921. Εξυπηρετούσε ψυχαγωγικούς σκοπούς. Το όνομα του το είχε πάρει από τον αυλικό και επιχειρηματία Νικόλαο Θων. Φωτογραφία Alinari, συλλογή Roger-Viollet. Την εντόπισε η Λίζα Κουτσαπλή…
Τα Προπύλαια του Παναθηναϊκού Σταδίου (φωτογραφία) είχαν ανεγερθεί το 1906 ενόψει των Β’ Διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων και κατόπιν επιθυμίας του ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ. Είχε θέσει ως όρο να πραγματοποιηθεί ανασκαφή από αρχαιολόγους «προς ανεύρεσιν των ιχνών των Προπυλαίων και εξ αυτών οδηγούμενοι να διατυπώσωσι την γνώμην αυτών περί του οποία τινά δέον να είναι τα ανεργεθησόμενα νέα Προπύλαια».
Τα θεμέλια εντοπίσθηκαν τον Οκτώβριο 1896 και ο Αλέξανδρος Αμπελάς, μέλος της Διαχειριστικής Επιτροπής του Κληροδοτήματος Αβέρωφ, επέμενε να γίνει σεβαστή η επιθυμία του.
Η ανέγερσή τους καθυστέρησε μια δεκαετία, κυρίως λόγω των διαφωνιών των αρχαιολόγων, όπως ο Παναγιώτης Καββαδίας. Το σχέδιο, πιθανότατα του Αναστάσιου Μεταξά, παρουσίασε σύνθεση δεκαοκτώ κορινθιακών κιόνων σε διπλή σειρά (δέκα εμπρός και οκτώ πίσω) στο κύριο σώμα και δύο χαμηλότερες πτέρυγες με τέσσερις κορινθιακούς κίονες. Η εντύπωση που προκάλεσαν δίχασε το κοινό. Άλλοι θεωρούσαν πως εμπόδιζαν τη θέα προς το εσωτερικό του Σταδίου και άλλοι ότι ήταν μεγαλόπρεπα και αντάξια του συνόλου.
Τα Προπύλαια επιβίωσαν περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες. Το 1947 βρίσκονταν σε κακά χάλια και άρχισαν οι διαμαρτυρίες. Η εικόνα ήταν ελεεινή. Η κορνίζα της αριστερής πλευράς είχε καταρρεύσει. Οι μεσαίες κολώνες της ίδιας πλευράς ήταν φαγωμένες. Στη δεξιά πλευρά η ακρινή κολώνα ήταν γκρεμισμένη στο πάνω τμήμα, ενώ κάτω χαμηλά είχε και άλλα γκρεμίσματα. Ο χαμηλός τοίχος είχε απογυμνωθεί από τους σοβάδες, ενώ οι μεγαλύτερες ζημιές σημειώνοντας στο κεντρικό της τμήμα. Ανεκδιήγητα χάλια. Εξάλλου, επρόκειτο για γύψινες κατασκευές και το 1951 η Επιτροπή αποφάσιζε την κατεδάφισή τους. Η κατεδάφισή τους ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 1952. Ταυτόχρονα ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την προκήρυξη διαγωνισμού για την ευρύτερη διαμόρφωση της περιοχής μπροστά στο Στάδιο που είναι μια άλλη, μεγάλη ιστορία, συνδυασμένη με την επιχωμάτωση του Ιλισού.
Η Ελλάδα ταξιδεύει, πάντα, με τα φτερά της Ιστορίας. Αλλά αφού μιλάμε για ιστορία πρέπει να υπενθυμίσουμε δύο στοιχεία που εκφράζουν πρωτογενώς το Παναθηναϊκό Στάδιο, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 και για λόγους, στο κάτω κάτω της γραφής, εθνικής αυτογνωσίας δεν επιτρέπεται να μένουν στην άγνοια των Ελλήνων.
Το ένα στοιχείο αφορά την τέλεση στο ανασκαμμένο Παναθηναϊκό Στάδιο, με πρόχειρες τεχνικές παρεμβάσεις, μετά την «αποκάλυψή» του από τον Ερνέστο Τσίλερ (1869), δύο από τις τέσσερις Ζάππειες Ολυμπιάδες ή «Ολύμπια», το 1870 και το 1875.
Τα «Ολύμπια» οφείλονται στο όραμα και στην οικονομική γενναιοδωρία του μεγάλου ευεργέτη Ευαγγέλη Ζάππα και οι εκτιμήσεις των ιστορικών του Αθλητισμού συγκλίνουν στο ότι χάραξαν τον δρόμο για την αναβίωση του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το ολυμπιακό ρεκόρ είναι 2:06:32, από το 2008, από τον Κενυάτη Samuel Kamau Wanjiru
Σήμερα περισσότεροι από 800 μαραθώνιοι γίνονται σε όλο τον κόσμο κάθε έτος, με τη μεγάλη πλειοψηφία να είναι ερασιτέχνες που τρέχουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς ή απλά για την εμπειρία. Οι μεγαλύτεροι μαραθώνιοι έχουν δεκάδες χιλιάδες συμμετεχόντων.
Ολυμπιακός Μαραθώνιος του 1896
Μαραθώνιος 1896
Ο Μαραθώνιος κατέστη ένα από τα πρώτα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα των αγώνων του 1896, του οποίου η συναρπαστική ιστορία ξεκινά στις 10 Μαρτίου του 1896 (π.η.) όπου στην Αθήνα διεξάχθηκαν οι πανελλήνιοι προκριματικοί του αγωνίσματος για τον καθορισμό των πρώτων έξι αθλητών που θα λάμβαναν μέρος στους επίσημους Ολυμπιακούς τον επόμενο μήνα. Αφέτης του προκριματικού εκείνου αγώνα ήταν ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος.
Μετείχαν 38 δρομείς και οι τρεις πρώτοι νικητές ήταν:
Πρώτος ο Χ. Βασιλάκος (ελεύθερης συμμετοχής) που πέτυχε χρόνο 3 ώρες και 18 πρώτα λεπτά.
Δεύτερος ο Ν. Μπελόκας (αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 21 πρώτα λεπτά και
Τρίτος ο Δ. Δεληγιάννης (επίσης αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 33 πρώτα λεπτά.
Κρίνοντας όμως η επιτροπή ότι οι προβλεπόμενοι έξι θα ήταν πολύ λίγοι έναντι του αριθμού των συμμετοχών των ξένων χωρών αποφασίστηκε την επόμενη ημέρα να αυξηθούν σε 16 και να γίνουν σχετικές ανακοινώσεις για συμμετοχή και άλλων αθλητών, αναρτώντας έντυπα στην Αθήνα και στην επαρχία. Έτσι οι νέες εγγραφές αθλητών έφθασαν τις 85. Στους δεύτερους προκριματικούς που ακολούθησαν, στις 25 Μαρτίου (την ημέρα έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων) έλαβαν μέρος οι 38 από τους 85 όπου και προκρίθηκαν οι:
- Πρώτος ο Δ. Δεληγιάννης με χρόνο 3 ώρες και 3 λεπτά
- Δεύτερος ο Αυστραλός Έντγουϊν Φλακ
- Τρίτος ο Ν. Μπελόκας
- ...7ος ο Χ. Βασιλάκος και
- 17ος ο Σπύρος Λούης με 3 ώρες και 22΄.
Αν και η Ελλανόδικος Επιτροπή είχε αποφασίσει την πρόκριση μόνο των πρώτων 16 μετά από απαίτηση του Τ/ρχη Παπαδιαμαντόπουλου έγινε δεκτή η συμμετοχή του Σ. Λούη, αν και ο χρόνος του υστερούσε κατά 4΄ από εκείνον του Βασιλάκου στους Πανελληνίους, επειδή ο 2ος μαραθώνιος έγινε σε λασπώδες έδαφος εξαιτίας της προηγηθείσας βροχής.
Ο Πρώτος επίσημος Ολυμπιακός Μαραθώνιος διεξήχθη την 5η ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, των πρώτων από της αναβίωσής τους, στις 29 Μαρτίου του 1896 ημέρα Παρασκευή. Αφετηρία ήταν ο Τύμβος του Μαραθώνα και ακολουθώντας την πιθανότερη και ασφαλή κατά τους ιστορικούς διαδρομή, δηλαδή διαδρομή Βρανά - Εκάλη - Κηφισιά - Ψυχικό - Αθήνα (λεωφόρο Κηφισίας) - Ηρώδου Αττικού, τερμάτισε εντός του Παναθηναϊκού Σταδίου, η ανέγερση του οποίου είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, που ήταν κατάμεστο από κόσμο.
Κατά τη διαδρομή υπήρξαν πολλές αλλαγές στη θέση των πρώτων δρομέων. Στα πρώτα 10 χιλιόμετρα προηγούνταν σαφώς οι ξένοι δρομείς Λερμουσό (Lermusiau), Φλακ (Flack) και Μπλαίηκ (Blake), μετά όμως από τα 20 χλμ. που αποτελούσε το μέσο της διαδρομής άρχισαν οι Έλληνες δρομείς Βασιλάκος, Λούης και Μπελόκας να αναπτύσσουν την ταχύτητά τους. Στο 23ο χλμ. ο Μπλαίηκ δεν αντέχει άλλο και εγκαταλείπει τον αγώνα. Στο 32ο χλμ ο Λερμουζό παράπεσε χάνοντας πολύτιμο χρόνο, ενώ λίγο μετά εγκαταλείπει και ο Φλακ, οπότε και τέθηκαν στην αρχή του αγώνα ο Λούης ακολουθούμενος από τον Βασιλάκο.
Σύμφωνα με αφήγηση του Βασιλάκου, ως το Σταυρό της Αγ. Παρασκευής έτρεχαν μαζί με το Λούη, αλλά εκεί τους εγκατέλειψαν οι συνοδοί αξιωματικοί και έσπευσαν στον Στάδιο. Τότε πολλοί χωρικοί, συντοπίτες του Λούη, οι οποίοι παρακολουθούσαν άρχισαν να τον επευφημούν και στη συνέχεια τον ακολούθησαν με άλογα, κάρα και ποδήλατα εμποδίζοντας τον Βασιλάκο να προσπεράσει: "οι παριστάμενοι χωρικοί ηκολούθησαν τον Λούη ενθαρρύνοντες αυτόν. Κατόπιν τον ηκολούθησαν άμαξαι, κάρρα, ποδήλατα, ίπποι κτλ. Εγώ δεν έσπευσα να διασχίσω το πλήθος δια να τον νικήσω ή να τον συναγωνισθώ και κατ' ανάγκην παρέμεινα όπισθεν του πλήθους."
Όταν ιππέας αγγελιαφόρος φτάνει στο Στάδιο και αναγγέλλει «προηγείται Έλλην» ακολούθησε παραλήρημα. Ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος σπεύδει και αναμένει τον πρώτο δρομέα στη συμβολή των οδών Λ. Κηφισίας (όπως λέγονταν τότε τη Βασιλίσσης Σοφίας) και Ηρώδου Αττικού όπου καταφθάνει ο Σπύρος Λούης τον οποίο και συνοδεύει τιμητικά μέχρι το τέρμα εντός του Σταδίου.
Η είσοδος του Λούη στο Στάδιο ξεσήκωσε όλους τους θεατές που όρθιοι παραληρούσαν και ζητωκραύγαζαν ρυθμικά το επίθετό του όπου και τερματίζει με χρόνο 2 ώρες, 58΄ και 50΄΄, ενώ δεύτερος εισήλθε στο Στάδιο, μόλις μετά επτά λεπτά, ο Χαρίλαος Βασιλάκος τερματίζοντας σε χρόνο 3 ώρες, 06΄ και 30΄΄.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 έζησαν εκείνη την ημέρα την σπουδαιότερη στιγμή. Απευθυνόμενος ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν στο Σπύρο Λούη του είπε «Σήμερα έγραψες ιστορία».
Σύγχρονες Ιστορίες, άγνωστες, παράξενες, όμορφες, μοναδικές
Ο Κουβανός ταχυδρόμος Φελίξ Καρβαχάλ, που έφτασε στον αγώνα, έχοντας χάσει όλα του τα χρήματα μέσα σε μία βάρκα, στο ταξίδι από την Αβάνα στο Σεντ Λούις. Εφερε το Σοτομαγιόρ ως δεύτερο επίθετο, εμφανίστηκε στη γραμμή εκκίνησης με πολιτικά παπούτσια, μακρύ παντελόνι, μακρυμάνικο πουκάμισο και ένα μπερέ.
Ο Αμερικανός πρωταθλητής του δίσκου Μάρτιν Σέρινταν, τον βοήθησε να κόψει το παντελόνι μέχρι τα γόνατα. Κατά την διάρκεια του αγώνα σταμάτησε αρκετές φορές να μιλήσει με θεατές. Ενας κριτής του έδωσε δύο ροδάκινα και ένα πράσινο μήλο. Αυτός τα έφαγε όλα... και είχε επώδυνες κράμπες στο στομάχι.
Κι όμως τερμάτισε τέταρτος, και εξακολουθεί να είναι ο κορυφαίος Κουβανός στην Ιστορία του Μαραθωνίου των Ολυμπιακών Αγώνων
Λεν Ταουνιάνε και Γιαν Μασιάνι, οι πρώτοι μαύροι Αφρικανοί που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ανέπτυσσαν ταχύτητα με επιτυχία ... μέχρι που ο πρώτος δέχθηκε επίθεση από δύο γιγαντιαία και άγρια σκυλιά. Ο Λεν τερμάτισε ένατος, ξεφεύγοντας από τα δύο σκυλιά, και ο Γιαμασάνι δωδέκατος.
Ο Αμερικανός Φρεντ Λορτζ, απατεώνας όπως αποδείχθηκε, εκ των υστέρων... Έφτασε πρώτος στο στάδιο, χαιρετίστηκε ως ήρωας, και φωτογραφήθηκε με την Αλίκη Ρούσβελτ, κόρη του Προέδρου των ΗΠΑ. Ομως αμέσως ανακαλύφθηκε ότι, ανάμεσα στο 9ο και 20ο μίλι, είχε κάνει την διαδρομή με ...αυτοκίνητο. Αποκλείστηκε με τιμωρία, αλλά στη συνέχεια του δόθηκε χάρη και κέρδισε το Μαραθώνιο της Βοστόνης το επόμενο έτος.
Αλλά φυσικά , πρώτος και καλύτερος ο Βόρειο-Αμερικανός Τόμας Χικς, που η νίκη του κόστισε σχεδόν τη ζωή του. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, το επάγγελμά του ήταν κλόουν, σύμφωνα με άλλες εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο με ορείχαλκο.
Γεννημένος στην Αγγλία αλλά με αμερικανική υπηκοότητα, είχε δίπλα του συνοδεία φίλων πυο ήτα, ανεβασμένοι σε ένα αυτοκίνητο. Οταν τον είδαν να κουράζεται του χορήγησαν χάπια με στρυχνίνη, ένα διεγερτικό, το ντόπινγκ της εποχής, όπου δεν υπήρχαν έλεγχοι. Μετά του έδωσαν ωμά αυγά. Στη συνέχεια, περισσότερη στρυχνίνη, με συνοδεία κονιάκ. Νερό από το ψυγείο του αυτοκινήτου και πάλι περισσότερη στρυχνίνη. Οταν έφτασε στον τερματισμό έπεσε σε κώμα. Όταν συνήλθε, είπε: «Είναι πιο δύσκολο να κερδίσεις έναν αγώνα δρόμου παρά να γίνεις πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών».
Μετάλλια, εκτός από τον Χικς (ΗΠΑ- 3 ώρες 28:53)πήραν, ο Γάλλος Αλμπερτ Κόρι ( 3ώρες 34:52), και ο Αμερικανός Αρθουρ Νιούτον (3 ώρες 47:33), που ήταν πέμπτος το 1900 στο Παρίσι.
 δρόμος έχει την δική του ιστορία){kind=link}
0 Σχόλια