Έπειτα από τη Συνθήκη των Σεβρών, στο τελευταίο τρίμηνο του 1920 και στις αρχές του 1921 συντελέστηκαν στην Ελλάδα σοβαρές πολιτικές αλλαγές, που επηρέασαν και το μέτωπο της Μικράς Ασίας:
- εκλογές,
- νίκη των αντιβενιζελικών,
- δημοψήφισμα-επιστροφή του βασιλιά,
- έκφραση δυσαρέσκειας των συμμάχων,
- αντικατάσταση ανώτερων στελεχών του στρατού
Το 1921 άρχιζε με πολιτικοστρατιωτικές δυσχέρειες και με μια διπλωματική αποτυχία του Δημητρίου Γούναρη και με οικονομική στενότητα. Πάντως το επιτελείο αποφάσισε προέλαση ανατολικότερα, προς τη γραμμή Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καρά Χισάρ.
Στις 30 Μαΐου έφτασε στο μέτωπο και ο βασιλιάς.
Γραμμή Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καρά Χισάρ
Οι Σύμμαχοι -ίσως θορυβημένοι από τις τουρκοσοβιετικές επαφές και το σύμφωνο φιλίας- σύστησαν στην ελληνική κυβέρνηση αναστολή των επιχειρήσεων, αλλά η σύσταση τους δεν έγινε δεκτή. Αρχές Ιουλίου ο ελληνικός στρατός έφτασε στην Κιουτάχεια. Το στρατηγείο υπολόγιζε ότι εκεί θα κύκλωνε τις δυνάμεις του αντιπάλου. Φρούδη ελπίδα, ο εχθρός είχε την δυνατότητα να αποσύρεται και να περιμένει με σιγουριά τη βοήθεια του χρόνου και των δυσμενών για τους Έλληνες περιστάσεων της προέλασης.
Στην Κιουτάχεια πραγματοποιήθηκε μεγάλη σύσκεψη υπό την προεδρία του βασιλιά και με συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας. Εκεί ακούστηκαν και σοβαροί ενδοιασμοί για τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα της παραπέρα προέλασης, για τις δυσχέρειες ανεφοδιασμού. Αλλά αποφασίστηκε προέλαση χωρίς να ληφθεί μέριμνα ούτε για την οριακή ασφάλεια.
Ο ελληνικός στρατός αποδείχτηκε πιο άξιος από την ηγεσία του. Έφτασε με μύριες δυσχέρειες ως τον Σαγγάριο και για λίγο τον προσπέρασε. Αυτό ήταν και το ανώτατο όριο της αντοχής του. Ο εχθρός αποσύρθηκε και και οχυρώθηκε πέρα από το Σαγγάριο. Άλλη μια κοπιώδης προέλαση είχε γίνει στο κενό.
Παρ’ όλα αυτά, οι Έλληνες δεν καταδίωξαν συστηματικά τις τουρκικές δυνάμεις και περιορίστηκαν στην κατάληψη του Εσκί Σεχίρ και ορισμένων περιοχών νοτιότερα του Αφιόν Καραχισάρ. Αυτή η αδράνεια και η μη συστηματική καταδίωξη του τουρκικού στρατού αποδίδονται στον διοικητή του Β' Σώματος Στρατού, Αριστοτέλη Βλαχόπουλο, ο οποίος θεωρήθηκε υπεύθυνος και αντικαταστάθηκε από τον πρίγκιπα Ανδρέα.
Οι απώλειες των Ελλήνων κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων Ιουνίου-Ιουλίου έφτασαν τους 1.491 νεκρούς, 6.472 τραυματίες και 110 αγνοούμενους, ενώ οι τουρκικές απώλειες ήταν ακόμα μεγαλύτερες, αφού έχασαν και 4.000 αιχμαλώτους.
Παρά τη νίκη στο Εσκί Σεχίρ, ο ελληνικός στρατός αδράνησε και δεν κατάφερε να καταδιώξει αποτελεσματικά τις τουρκικές δυνάμεις. Αυτό άνοιξε τον δρόμο για τη μελλοντική εκστρατεία Σαγγαρίου-Αγκύρας και τη μάχη του Σαγγαρίου τον επόμενο μήνα, όπου οι Έλληνες αντιμετώπισαν σημαντικές αποτυχίες και δεν κατάφεραν να καταλάβουν την πρωτεύουσα των κεμαλιστών, την Άγκυρα.
Οι Τούρκοι γιόρτασαν το γεγονός ως μεγάλη νίκη. Αν δεν ήταν νίκη, ήταν πάντως απαρχή αντιστροφής των πολεμικών επιχειρήσεων. Είχε αρχίσει να αποδίδει υπέρ των Τούρκων ο παράγοντας γεωγραφία, τοπογραφία-απόσταση, δυσχέρεια επιμελητείας των Ελλήνων.
Για ένα περίπου χρόνο η γραμμή του μετώπου έμεινε αμετακίνητη. Οι Έλληνες κατείχαν μια ζώνη 100 περίπου χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, όπως δήλωνε στη Βουλή τον Οκτώβρη του 1921 ο Δημήτριος Γούναρης. Και ούτε να προελάσουν μπορούσαν, ούτε να αποχωρήσουν αποφάσιζαν.
Ενώ παράλληλα οι Σύμμαχοι, Ιταλοί και Γάλλοι, αποσύρονταν με οικονομικά ωφελήματα από τα νότια της Μικράς Ασίας και οι Άγγλοι αναπαύονταν στο Τσανάκαλε, πολύ πίσω από τη γραμμή των επιχειρήσεων που την κρατούσαν οι Έλληνες. Τέλος τα οικονομικά της χώρας επιδεινώνονταν.
Το Εσκί Σεχίρ παρέμεινε υπό τον έλεγχο του ελληνικού στρατού μέχρι τον Αύγουστο του 1922, όταν ο τουρκικός στρατός ανακατέλαβε την πόλη και στην συνέχεια ολόκληρη την περιοχή της Μ. Ασίας με την Μικρασιατική Καταστροφή να μας στιγματίζει ακόμη σήμερα...
0 Σχόλια